Veteriner Ender ER. İle Evcil Kuşlar Hakkında Röportaj
Veteriner Ender bey ile muhabbet kuşu, kanarya, papağanlarda sık karşılaşılan hastalıklar ve bunlara alınacak önlemler. Evde kafes kuşu besleyenlerin dikkat etmesi gerekenler, verilmemesi gereken ve verilebilecek yiyecekler ve bir çok konuda röportaj yaptık. Bizi kırmadığı için muhabbetkuslari.org adına teşekkür ederiz.
Soru : Veteriner hekim Ender bey bize kendinizden ve kliniğinizden bahsedebilir misiniz?
Cevap : 2005 Uludağ üniversitesi mezunuyum. Sakarya'da Evcil hayvan Klinisyeni olarak görev yapıyorum. (Sakarya GençVet). Doğa ve Kafes kuşları ilgi alanım. Aynı zamanda Çeşitli gazete ve blog sayfaların da yazarlık yapıyorum. Doğa ve hayvan sever herkes sorularını WhatsApp Üzerinden rahatça iletebilir. Bilinçlenme adına gücüm yettiğince destek oluyorum.
Soru : Ülkemizde muhabbet kuşu ,kanarya ,papağanlar ve ispinozlar gibi çok beslenilen kuşlarda en çok karşılaşılan hastalıklar nelerdir ?
Cevap : Her kanatlinin beslenme ve bakım ihtiyaçları kendi arasInda değişiklik gösterir. Özellikle Pandemi döneminde evde hayvan bakımına ilgi artmış olmak ile birlikte yanlış beslenme sonucu ishal, paraziter hastaliklar solunum sistemi hastaliklari kliniğimize cok miktarda başvuru almaktadır.
Soru : Evcil kuşlarımızı hastalıklardan korumak için ne gibi önlemler alabiliriz?
Cevap : Kuşlarda bir çok hayvanda olduğu gibi dengeli beslenme çok önemlidir. Her kuşa özel beslenme şekilleri incelenmeli uzmanlarından tavsiye alınmalıdır. Bölgenizde bulunan viral hastalıklara karşı mutlaka aşılamalar takip edilmeli (New Castle Goumbora Bronshine). İç parazit ilaçları düzenli olarak verilmeli. Probiyotik destekleri sindirim sistemi düzeni için önemli olamakla birlikte genel vitamin mineral ve bağışıklık güçlendiriciler dönem dönem kullanılmalı.
Soru : Evcil bir kuş hastalandığında hastalık tanısı için kliniklerde ne tür yöntemler kullanılmaktadır ?
Cevap : Maalesef yeterli bir gelir kaynağı olarak görülmediği için kanatlı üzerine çalışan kendini geliştirmiş klinikler bulmak oldukça zor. Bir kuş bakıyor isek mutlaka bu konuda bilgisi olan bir kliniğe ilk önce ulasmamiz gerekiyor. İrtibat bilgilerini almalıyız. Belki de bu klinik il dışında olabilir. Dışkı muayenesi, kursak swap örneği, deri kazintisi örnekleri alınarak hastalık durumuna göre teşhise gidilebilir. Röntgen ve ultrason uygulamalari gerekli ise yapılabilir. Bir sürü değerlendirmesi söz konusu ise ölen hayvanlardan otopsi incelemeleri yapılabilir. Gideceğiniz klinik bu imkanlar yönünden donanımlı olmalıdır. Bir çok Klinik çevre illerdeki laboratuvarlardan da destek almaktadir.
Soru : Evde kuş besleyen hobiciler nelere dikkat etmeli ?
Cevap : Ev ortamında bakılan kuşlar tranvatik vakalar ile kliniğimize sık bir şekilde başvurmaktadır. Kapılar pencerelere mutlaka dikkat edilmeli. Zarar verilebilecek durumlar mutlaka değerlendirilmelidir. Tırnak ve gaga uzunlukları sık sık kontrol edilmeli. Gerekli törpüleme ekipmanları bulunmalı (kumlu tünek gibi). Ev ortamında nereden gelecek hastalık demeyip bahsedilen gerekli önlemler alınması gerekir. Mantar hastalığına oldukça sık rastlıyoruz. Mantar hastalığı görülen kafesteki kuşlar birbirinden ayrılmalıdır. Hastalık kafese gelmeden uygun dezenfektanlar ile Dezenfekte edilmelidir. (Hipokloroz asit son dönemlerde başarılı). Özellikle kış aylarında ev ortamının nem dengesini ayarlamak solumum sistemi hastalıklarını önlemek için önemlidir.
Soru : Bildiğiniz üzeri kuşlarda en çok rastlanılan hastalıklardan biri ishalin bir çok sebebi olabiliyor. İshalle yakalanmış bir kuş veteriner kliniğine gelmeden önce evlerde hangi müdahale (yiyecek vb) yapılabilir ?
Cevap : İlk önce ishalin neyin sebep olduğu iyi analiz edilmeli. Bu tür durumlar için ev ortamında ihtimal bir zehirlenme durumuna karşılık kristobalit toz ve probiyotikler bulundurulmalıdır. İshalin sebebi gıda değişikliği, paraziter sebepler, bakteriyel ve viral sebepler olabileceği gibi soğuk ve tamamen stres kaynaklı da olabilir. Mutlaka önlerindeki su insan içebilecek nitelikte olmalıdır. mümkün ise günlük tazelenmelidir. Fazla verilen meyve mutlak bir ishal sebebidir kesilmelidir. Tuzlu yiyecekler zararli olduğu unutulmamalıdır. Kısmen muz meyvesi ve haşlanmış patates ishali kesmek için ölçülü oranda kullanabiliriz
Soru : Kuşlarda taşlık bulunmakta ve bu taşlık için bizle kuşlara kum vermekteyiz. Son zamanlarsa kuşlara kum verilmemeli gibi bir söylem ortaya atıldı nedersiniz ? Birde kuşlarda sindirim olayını biraz anlatabilir misiniz?
Cevap : Kuşlarda insanlardan farklı olarak kursak ve taşlık bölümlerinde şekillenir. Kursağa alınan yemler girintili çıkıntılı olan ve öğütme işlemi için ince kuma ihtiyac duyan taşlığa geçer. Burada güzelce öğütülür. Taşlıkta bulunan taşların kalitesi sindirim sağlığı icin önemlidir. Bunun için özel mineral ihtiyacini da karşılayan kumlar üretilmektedir.
Fazla miktarda tüketilen kum yarardan çok zarar getirebilir, sindirimi zorlaştırır. Kumun içeriği kalitesiz ise vitamin mineral tutumuna neden olur ve vitamin eksiklikleri görülebilir. Kuş kumu haftada 1 yada 2 gun boyunca kafeste kalması yeterli olmaktadir. Gaga taşı ve mürekkep balığı taşları kuş kumunun yerini tutmaz ayni görevi üstlenmezler.
Soru : İnsan ilaçları artık kuşlara çok fazla önerilmekte ve hobiciler de kullanmakta bu doğru mudur? Kuşlara ne gibi zararı olabilir?
Cevap : Veteriner hekiminizin tavsiyesi ile bir çok insan ilacını kuşlarda kullanabilirsiniz fakat hangi ilaci hangi kuşta ne zaman hangi dozda kullanacağınızı bilmiyorsanız yarar yerine zehirlenme ile karşılaşabilirsiniz. Maalesef bir çok hayvan sahibi ilk once bir ilaç denemesi yaparak kliniklere geliyor ama bilinçsiz kullanım ile üzücü sonuçlarla sık karşılaşıyoruz.
Soru : Kuşlara evlerimizde hangi yiyecekleri verebiliriz ?
Cevap : Kuşların meyvelerle arası oldukça iyidir. Avakado zehirleyici etki yapsa da elma muz mandalina tüketebilirler. Mutlaka yeni bir meyve deniyorsaniz aynı ırkta sorun oluşturup oluşturmadığını araştırdıktan sonra yedirmekte fayda var. Fazla tüketilen her meyve ishal ile sonuçlanabilir. Hafta 2-3 gün küçük parçalar halinde meyveler verilmesinde fayda vardir. Brokoli, karnıbahar yaprağı tüketebilirler ama kara lahana küçük miktarlar dışında ishale neden olur. Maydonoz C vitamini yönünden zengindir genelde sap verilmesi tavsiye edilir fazlası mineral eksikliği yapar. Pancar ve şalgam yaprağı kemik gelişimlerine neden olur. Domates verilebilse de sap ve yaprağı zehirleyici olabilir.
Soru : Kedi , köpek vb hayvanlarla kuşlar bir arada bakılabilir mi? Nelere dikkat etmek gerekir ?
Cevap : Bu hayvanların birbirine alışık olmaları çok önemli. Birlikte yetiştirildiyse bir sıkıntı yaşamayabilirler ama alışık olmayan bir kuş komşunun köpeğinin havlamasından dahi rahatsız olabilir. Strese girer. Genelde birlikte büyüyen kedi köpek ve kuşlarda birbirine zarar oldukça az görülür ama bu da bir kedinin kuş yememesi anlamına gelmez.
Soru : Veteriner hekimlerin çoğu kuşlara bakmadıklarını ifade etmekte bunun sebebi nedir? Veterinerlik fakültesi okurken bir uzmanlaşma alanı oluyor mu? Bilgi verebilir misiniz ?
Cevap : Bizler veteriner fakültelerinden mezun olurken bir konuda uzman olarak mezun olmuyoruz. ilgi alanlarımız ya da hayat şartları nasıl imkan veriyorsa o konularda kendimizi geliştiriyoruz. Son yıllarda üniversiteler konusunda uzman hekimler yetiştirme yönünde çalışmalar yapıyorlar. Maalesef kedi-köpek klinisyenligi kanatlı klinisyenlik ile karşılaştırıldığında daha çok gelir imkanına sahip oluyor. Yeterli kanatlı potansiyeline ulaşılamıyor. Yine son yıllarda Veteriner Hekimlerimiz kanatlı konusunda da iddialı çalışmalar çıkarmaktadır. Her gün sayıları artmaktadır.
Veteriner Ender bey ile muhabbet kuşu, kanarya, papağanlarda sık karşılaşılan hastalıklar ve bunlara alınacak önlemler. Evde kafes kuşu besleyenlerin dikkat etmesi gerekenler, verilmemesi gereken ve verilebilecek yiyecekler ve bir çok konuda röportaj yaptık. Bizi kırmadığı için muhabbetkuslari.org adına teşekkür ederiz.
Soru : Veteriner hekim Ender bey bize kendinizden ve kliniğinizden bahsedebilir misiniz?
Cevap : 2005 Uludağ üniversitesi mezunuyum. Sakarya'da Evcil hayvan Klinisyeni olarak görev yapıyorum. (Sakarya GençVet). Doğa ve Kafes kuşları ilgi alanım. Aynı zamanda Çeşitli gazete ve blog sayfaların da yazarlık yapıyorum. Doğa ve hayvan sever herkes sorularını WhatsApp Üzerinden rahatça iletebilir. Bilinçlenme adına gücüm yettiğince destek oluyorum.
Soru : Ülkemizde muhabbet kuşu ,kanarya ,papağanlar ve ispinozlar gibi çok beslenilen kuşlarda en çok karşılaşılan hastalıklar nelerdir ?
Cevap : Her kanatlinin beslenme ve bakım ihtiyaçları kendi arasInda değişiklik gösterir. Özellikle Pandemi döneminde evde hayvan bakımına ilgi artmış olmak ile birlikte yanlış beslenme sonucu ishal, paraziter hastaliklar solunum sistemi hastaliklari kliniğimize cok miktarda başvuru almaktadır.
Soru : Evcil kuşlarımızı hastalıklardan korumak için ne gibi önlemler alabiliriz?
Cevap : Kuşlarda bir çok hayvanda olduğu gibi dengeli beslenme çok önemlidir. Her kuşa özel beslenme şekilleri incelenmeli uzmanlarından tavsiye alınmalıdır. Bölgenizde bulunan viral hastalıklara karşı mutlaka aşılamalar takip edilmeli (New Castle Goumbora Bronshine). İç parazit ilaçları düzenli olarak verilmeli. Probiyotik destekleri sindirim sistemi düzeni için önemli olamakla birlikte genel vitamin mineral ve bağışıklık güçlendiriciler dönem dönem kullanılmalı.
Soru : Evcil bir kuş hastalandığında hastalık tanısı için kliniklerde ne tür yöntemler kullanılmaktadır ?
Cevap : Maalesef yeterli bir gelir kaynağı olarak görülmediği için kanatlı üzerine çalışan kendini geliştirmiş klinikler bulmak oldukça zor. Bir kuş bakıyor isek mutlaka bu konuda bilgisi olan bir kliniğe ilk önce ulasmamiz gerekiyor. İrtibat bilgilerini almalıyız. Belki de bu klinik il dışında olabilir. Dışkı muayenesi, kursak swap örneği, deri kazintisi örnekleri alınarak hastalık durumuna göre teşhise gidilebilir. Röntgen ve ultrason uygulamalari gerekli ise yapılabilir. Bir sürü değerlendirmesi söz konusu ise ölen hayvanlardan otopsi incelemeleri yapılabilir. Gideceğiniz klinik bu imkanlar yönünden donanımlı olmalıdır. Bir çok Klinik çevre illerdeki laboratuvarlardan da destek almaktadir.
Soru : Evde kuş besleyen hobiciler nelere dikkat etmeli ?
Cevap : Ev ortamında bakılan kuşlar tranvatik vakalar ile kliniğimize sık bir şekilde başvurmaktadır. Kapılar pencerelere mutlaka dikkat edilmeli. Zarar verilebilecek durumlar mutlaka değerlendirilmelidir. Tırnak ve gaga uzunlukları sık sık kontrol edilmeli. Gerekli törpüleme ekipmanları bulunmalı (kumlu tünek gibi). Ev ortamında nereden gelecek hastalık demeyip bahsedilen gerekli önlemler alınması gerekir. Mantar hastalığına oldukça sık rastlıyoruz. Mantar hastalığı görülen kafesteki kuşlar birbirinden ayrılmalıdır. Hastalık kafese gelmeden uygun dezenfektanlar ile Dezenfekte edilmelidir. (Hipokloroz asit son dönemlerde başarılı). Özellikle kış aylarında ev ortamının nem dengesini ayarlamak solumum sistemi hastalıklarını önlemek için önemlidir.
Soru : Bildiğiniz üzeri kuşlarda en çok rastlanılan hastalıklardan biri ishalin bir çok sebebi olabiliyor. İshalle yakalanmış bir kuş veteriner kliniğine gelmeden önce evlerde hangi müdahale (yiyecek vb) yapılabilir ?
Cevap : İlk önce ishalin neyin sebep olduğu iyi analiz edilmeli. Bu tür durumlar için ev ortamında ihtimal bir zehirlenme durumuna karşılık kristobalit toz ve probiyotikler bulundurulmalıdır. İshalin sebebi gıda değişikliği, paraziter sebepler, bakteriyel ve viral sebepler olabileceği gibi soğuk ve tamamen stres kaynaklı da olabilir. Mutlaka önlerindeki su insan içebilecek nitelikte olmalıdır. mümkün ise günlük tazelenmelidir. Fazla verilen meyve mutlak bir ishal sebebidir kesilmelidir. Tuzlu yiyecekler zararli olduğu unutulmamalıdır. Kısmen muz meyvesi ve haşlanmış patates ishali kesmek için ölçülü oranda kullanabiliriz
Soru : Kuşlarda taşlık bulunmakta ve bu taşlık için bizle kuşlara kum vermekteyiz. Son zamanlarsa kuşlara kum verilmemeli gibi bir söylem ortaya atıldı nedersiniz ? Birde kuşlarda sindirim olayını biraz anlatabilir misiniz?
Cevap : Kuşlarda insanlardan farklı olarak kursak ve taşlık bölümlerinde şekillenir. Kursağa alınan yemler girintili çıkıntılı olan ve öğütme işlemi için ince kuma ihtiyac duyan taşlığa geçer. Burada güzelce öğütülür. Taşlıkta bulunan taşların kalitesi sindirim sağlığı icin önemlidir. Bunun için özel mineral ihtiyacini da karşılayan kumlar üretilmektedir.
Fazla miktarda tüketilen kum yarardan çok zarar getirebilir, sindirimi zorlaştırır. Kumun içeriği kalitesiz ise vitamin mineral tutumuna neden olur ve vitamin eksiklikleri görülebilir. Kuş kumu haftada 1 yada 2 gun boyunca kafeste kalması yeterli olmaktadir. Gaga taşı ve mürekkep balığı taşları kuş kumunun yerini tutmaz ayni görevi üstlenmezler.
Soru : İnsan ilaçları artık kuşlara çok fazla önerilmekte ve hobiciler de kullanmakta bu doğru mudur? Kuşlara ne gibi zararı olabilir?
Cevap : Veteriner hekiminizin tavsiyesi ile bir çok insan ilacını kuşlarda kullanabilirsiniz fakat hangi ilaci hangi kuşta ne zaman hangi dozda kullanacağınızı bilmiyorsanız yarar yerine zehirlenme ile karşılaşabilirsiniz. Maalesef bir çok hayvan sahibi ilk once bir ilaç denemesi yaparak kliniklere geliyor ama bilinçsiz kullanım ile üzücü sonuçlarla sık karşılaşıyoruz.
Soru : Kuşlara evlerimizde hangi yiyecekleri verebiliriz ?
Cevap : Kuşların meyvelerle arası oldukça iyidir. Avakado zehirleyici etki yapsa da elma muz mandalina tüketebilirler. Mutlaka yeni bir meyve deniyorsaniz aynı ırkta sorun oluşturup oluşturmadığını araştırdıktan sonra yedirmekte fayda var. Fazla tüketilen her meyve ishal ile sonuçlanabilir. Hafta 2-3 gün küçük parçalar halinde meyveler verilmesinde fayda vardir. Brokoli, karnıbahar yaprağı tüketebilirler ama kara lahana küçük miktarlar dışında ishale neden olur. Maydonoz C vitamini yönünden zengindir genelde sap verilmesi tavsiye edilir fazlası mineral eksikliği yapar. Pancar ve şalgam yaprağı kemik gelişimlerine neden olur. Domates verilebilse de sap ve yaprağı zehirleyici olabilir.
Soru : Kedi , köpek vb hayvanlarla kuşlar bir arada bakılabilir mi? Nelere dikkat etmek gerekir ?
Cevap : Bu hayvanların birbirine alışık olmaları çok önemli. Birlikte yetiştirildiyse bir sıkıntı yaşamayabilirler ama alışık olmayan bir kuş komşunun köpeğinin havlamasından dahi rahatsız olabilir. Strese girer. Genelde birlikte büyüyen kedi köpek ve kuşlarda birbirine zarar oldukça az görülür ama bu da bir kedinin kuş yememesi anlamına gelmez.
Soru : Veteriner hekimlerin çoğu kuşlara bakmadıklarını ifade etmekte bunun sebebi nedir? Veterinerlik fakültesi okurken bir uzmanlaşma alanı oluyor mu? Bilgi verebilir misiniz ?
Cevap : Bizler veteriner fakültelerinden mezun olurken bir konuda uzman olarak mezun olmuyoruz. ilgi alanlarımız ya da hayat şartları nasıl imkan veriyorsa o konularda kendimizi geliştiriyoruz. Son yıllarda üniversiteler konusunda uzman hekimler yetiştirme yönünde çalışmalar yapıyorlar. Maalesef kedi-köpek klinisyenligi kanatlı klinisyenlik ile karşılaştırıldığında daha çok gelir imkanına sahip oluyor. Yeterli kanatlı potansiyeline ulaşılamıyor. Yine son yıllarda Veteriner Hekimlerimiz kanatlı konusunda da iddialı çalışmalar çıkarmaktadır. Her gün sayıları artmaktadır.
